W 2017 roku mija czterdzieści lat od pierwszego wydania książki Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni zmarłego w 1990 r. psychoanalityka, psychologa i pedagoga Brunona Bettelheima. Według niego prawdziwa baśń jest napisana językiem obrazów, który jesteśmy w stanie zrozumieć na długo przed tym, zanim dojrzejemy. Baśniowe opowieści zawierają doniosły przekaz, który streszcza się w słowach autora:

Continue reading →

Huśtawki nastrojów, nadwrażliwość, skłonność do ryzyka – nastolatki potrafią doprowadzić rodziców do szewskiej pasji. Jednak ich zachowania nie biorą się ze złej woli. Jak wykazują najnowsze badania, tego rodzaju zachowania są uwarunkowane intensywnym rozwojem mózgu. Do niedawna panowało przekonanie, że rodzice w tym okresie powinni pogodzić się z malejącym wpływem na dziecko i powoli wycofywać z prowadzenia ich przez życie za rękę. Okazuje się jednak, że ich rola nadal jest niezwykle ważna, a umiejętne odczytanie kolejnych faz rozwoju dziecka pozwoli im nie tylko utrzymać silną emocjonalną więź z dzieckiem, ale również wykształcić w nim cechy i kompetencje zapewniające stabilność emocjonalną w wieku dorosłym. Continue reading →

Nie jestem w stanie zliczyć, ile razy spotkałem się z pytaniem ze strony nauczycieli bądź rodziców, w jaki sposób zmotywować dziecko do nauki. Ba! Wielokrotnie w moim SPAMIE lądowały nawet zaproszenia na wielogodzinne szkolenia na ten temat. Tymczasem w takich sytuacjach ja zawsze przekornie odpowiadam: nie motywujcie uczniów – to najgorsze, co możecie zrobić! Continue reading →

Problem z nadużywaniem smartfonów i mediów cyfrowych dostrzega się już wśród uczniów czwartej, piątej klasy podstawówki oraz uczniów starszych klas. Dzieci, zamiast ze sobą nawzajem, spędzają czas z nosami w ekranach swoich smartfonów. Continue reading →

Pokolenie obecnych dzieci nie wyobraża sobie świata bez telefonów komórkowych, tabletów, laptopów. A jednak my rodzice, pamiętamy jeszcze dzieciństwo na podwórku, w biegu, na drzewie czy przysłowiowym osiedlowym trzepaku. Te wszystkie urządzenia elektroniczne to owszem narzędzia, które ułatwiają ale i przyspieszają tempo życia. Może dobrze byłoby zastanowić się, czy smartfon jest dla człowieka, czy też może jest już odwrotnie? Rodzicom, którzy na co dzień spotykają się z dylematem czy smartfon i tablet są niezbędne w życiu dzieci, książka Manfreda Spitzera Cyberchoroby. Jak cyfrowe życie rujnuje nasze zdrowie. naświetli tę kwestię z mało optymistycznej, ale wartej poznania strony. Continue reading →

O tym, jak zabezpieczyć dzieci (i siebie) przed kleszczami i co zrobić, gdy kleszcz ukąsi, muszą wiedzieć zarówno rodzice, jak i nauczyciele oraz opiekunowie obozów i kolonii. Rodzice zadbają o bezpieczeństwo podczas rodzinnych spacerów i aktywności w plenerze, do nauczycieli należy zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa (w tym ochrona przed ukąszeniami kleszczy) podczas szkolnych zajęć w terenie, plenerowych lekcji w-f, wycieczek czy wyjazdów na zieloną szkołę. Wychodząc z dziećmi w teren każdy dorosły – rodzic, nauczyciel, czy opiekun grupy – powinien zabrać apteczkę, w której znajdzie się środek odstraszający kleszcze (repelent) i przyrząd do usuwania kleszczy oraz pilnować przestrzegania kilku zasad wymienionych poniżej. Rodzice powinni też zadbać o to, by środki na kleszcze i kleszczołapki znalazły się w szkolnych i wycieczkowych plecakach dzieci oraz porozmawiać z dziećmi o tym, jak zmniejszyć ryzyko ukąszenia. Continue reading →

Kiedy André Stern opowiada podczas spotkań i konferencji o swoim dzieciństwie bez szkoły, zwykle w końcu pada z sali pytanie do jego ojca – Arno: Jak to się stało, że podjęliście z żoną decyzję, żeby nie posyłać syna do szkoły? Co was do tego skłoniło? Arno zwykle odpowiada, że to nie była ich decyzja, właściwie to w ogóle nie była decyzja. Mam wrażenie, że ta odpowiedź nie satysfakcjonuje wszystkich pytających. Jak to nie podjęli decyzji? Wydaje się oczywiste, że nieposłanie dziecka do szkoły musi być poprzedzone gruntownym namysłem, zmaganiem się z wątpliwościami, przewidywaniem możliwych konsekwencji. Continue reading →

Czytanie książek ma dla dzieci wiele różnych znaczeń. Książki są źródłem wiedzy o świecie (pomimo internetu), rozwijają język, dzięki czytaniu dzieci uczą się formułować myśli, budować własne wypowiedzi. To nie wszystko. Continue reading →

Niemal co drugi uczeń szkoły podstawowej doświadcza różnych form dokuczania lub przemocy ze strony rówieśników, a skala zjawiska w klasach I-VI jest większa niż w gimnazjach. Przemoc to nie tylko bicie, czy poszturchiwanie. Dzieci deklarują, że bardziej dotkliwe i przykre dla nich jest wykluczenie z grupy, które przejawia się w różnych działaniach – obgadywaniu, wyśmiewaniu, nastawianiu klasy przeciwko. Continue reading →

Dzieci w dzisiejszym świecie obfitości, wpisane w pękający w szwach grafik zajęć skomponowany przez rodziców nie mają czasu na to, co jest istotą dzieciństwa i co jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju dziecka. Tym czymś jest zabawa. Continue reading →

Ręczne pisanie jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju mózgu – stymuluje kojarzenie, procesy poznawcze, pamięć, orientację przestrzenną i kreatywność. Dlaczego szydełkowanie i lepienie z plasteliny nie mogą go zastąpić? W jaki sposób oddziałuje na mózg? Dlaczego lepiej pisać piórem niż długopisem? Czy ładny charakter pisma jest rzeczywiście istotny? O znaczeniu pisania ręcznego i o przewadze pióra nad innymi narzędziami do pisania opowiada Anna Jeziorna z Fundacji Sztuka Kaligrafii, z którą rozmawia Wojciech Musiał. Continue reading →

Dziewczynki są zwykle grzeczniejsze od chłopców. Bardziej zdyscyplinowane, przestrzegające zasad, podążające za oczekiwaniami dorosłych. Za bardzo się nie brudzą, ładnie piszą i rysują równiutkie szlaczki. Odrabiają zadania domowe, chętniej niż chłopcy pomagają w domowych pracach. Continue reading →

Jej fenomen zaskakuje i budzi zainteresowanie, bo jej efektem są najlepsze wyniki, a przy tym nie obciąża dzieci. Fińska edukacja. Tym razem spójrzmy na nią oczami amerykańskiego nauczyciela, który z racji zmiany miejsca zamieszkania pracował w jednej ze szkół w Finlandii. Pisząc książkę Fińskie dzieci uczą się najlepiej, Timothy D. Walker odwiedzał inne placówki przyglądając się pracy nauczycieli i uczniów. Continue reading →